Vị Thần Ngọc Hoàng Thượng Đế là ai? Truyền thuyết và nơi thờ cúng?

1. Vị Thần Ngọc Hoàng Thượng Đế là ai?

Vị Thần Ngọc Hoàng Thượng Đế là người quản lý Thiên Đình, là vị vua trị vì toàn bộ mặt đất, bầu trời, biển cả và cõi âm tương địa ngục. Ngọc Hoàng là người đứng đầu tất cả các vị thần và thánh linh trong các cõi, với sức mạnh vô biên như nước lửa, mưa sa đom đóm… Ngọc Hoàng cũng có quyền ban lệnh cho các vị thần và thánh linh để thực hiện ý muốn của mình, và những ý muốn đó thường là những điều tốt đẹp dành cho con người. Ngọc Hoàng cũng là người xét phong cho các vị thần và đưa ra quyết định xử phạt khi các vị thần và thánh linh phạm tội.

Trong văn hóa tín ngưỡng thờ Mẫu Tứ Phủ, Ngọc Hoàng là cha của Thánh Mẫu Liễu Hạnh – vị thần phụ trách trời cao nhất. Ngọc Hoàng sinh sống trong Hiên Phủ, một cung điện trên trời, nơi có rất nhiều người phục vụ và các binh sĩ canh gác bảo vệ. Trên cõi thiên phủ, Ngọc Hoàng là vị thần cao nhất, có quyền lực tối cao. Vì vậy, các đền thờ thường có ban thờ riêng cho Ngọc Hoàng, kèm theo hai vị thần hầu cận là Nam Tào và Bắc Đẩu.

2. Truyền thuyết về Ngọc Hoàng Thượng Đế:

2.1. Truyền thuyết trong văn hóa Trung Hoa:

Có một câu chuyện kể rằng Ngọc Hoàng Thượng Đế ban đầu là thái tử của vương quốc Tinh Khiết và sở hữu Trang Sức và Đèn Trời vĩ đại. Khi sinh ra, Ngọc Hoàng tỏa sáng một cách kỳ diệu tràn ngập cả vương quốc. Anh là một người tốt bụng, thông minh và khôn ngoan từ khi còn nhỏ. Anh đã dành toàn bộ tuổi thơ của mình để giúp đỡ những người nghèo khó, bị đau khổ, đứng neo đơn và đói khát, cũng như tôn trọng và nhân từ với con người và các sinh vật. Sau khi cha mất, Ngọc Hoàng lên ngôi vương. Anh đảm bảo rằng mọi người trong vương quốc của mình sống trong bình yên và hạnh phúc. Sau đó, Ngọc Hoàng nói với các bộ trưởng của mình rằng anh muốn tu luyện trên Vách đá Sáng và Thơm.

Sau 1.750 kiếp, mỗi kiếp kéo dài 129.600 năm (360 ngày), Ngọc Hoàng đạt được Kim Bất Tử. Sau một trăm triệu năm tu luyện, cuối cùng anh trở thành Ngọc Hoàng.

Một câu chuyện thần thoại khác mô tả Ngọc Hoàng trở thành vua của tất cả các vị thần trên trời. Đây là một trong những câu chuyện huyền thoại thể hiện sự mạnh mẽ của Ngọc Hoàng.

Một khi con người bị đe dọa bởi các sinh vật quái dị và không có nhiều sự bảo vệ từ vị thần, Ngọc Hoàng – một người bất tử – đi lang thang trên trái đất để giúp đỡ càng nhiều người càng tốt. Anh buồn cho việc sức mạnh của mình chỉ có thể xoa dịu một phần đau khổ của con người. Anh ẩn mình trong một hang núi để tu luyện. Anh đã vượt qua 3.200 thử thách, mỗi thử thách kéo dài khoảng 3 triệu năm.

Trong thời gian này, một thực thể ác mạnh đầy tham vọng muốn chinh phục vị thần bất tử và các vị thần trên trời, và tự xưng là chủ quyền của vũ trụ. Thực thể bất thiện này cũng đã rèn luyện và thiền định để mở rộng quyền lực của mình, mặc dù muộn hơn Ngọc Hoàng. Sau khi hoàn thành tu luyện, Ngọc Hoàng đã thay đổi đất đai để tạo ra môi trường sống cho con người và tiêu diệt các sinh vật quái dị. Nhờ sự tu luyện sâu sắc và sự thông tuệ, Ngọc Hoàng đã chiến thắng. Vì những việc làm cao quý và lòng nhân từ của mình, các vị thần, bất tử và con người đã tôn vinh Ngọc Hoàng là vua tối cao.

2.2. Truyền thuyết trong văn hóa Việt Nam:

Ngọc Hoàng không có nguồn gốc thống nhất. Theo một câu chuyện phổ biến, ngày xửa ngày xưa, trước khi có tất cả vạn vật, đã có Chúa Trời. Trời là một quyền năng vô song trên cao, đã tạo ra mọi thứ: đất đai, núi non, sông biển, mưa, nắng. Trời sinh ra loài người, động thực vật…

Chúa Trời nhìn thấy và biết mọi việc trên thế gian. Trời là cha của vạn vật, sự công bình của trời không tha thứ cho bất kỳ ai, không ai trốn thoát khỏi quy luật trời, mọi việc đều do trời quyết định. Vì vậy, con người tin vào đạo trời, hay nói chung là vào ý trời. Quan niệm này cho rằng tất cả sự sống được tạo nên bởi trời và trở về với trời khi chết.

Chúa Trời có một người vợ gọi là Bà Trời (hay còn gọi là Tây Vương Mẫu), mỗi khi xảy ra tranh chấp thì trời sẽ trở nên mưa nắng thất thường. Khi trời tức giận với con người vì phạm lỗi, thiên tai sẽ đến: bão lụt, hạn hán…

Chúa Trời là vị thần đầu tiên trong đời sống thiên đường, người đã tạo ra loài người. Ngọc Hoàng lấy đất sét để tạo hình con người và đem đi phơi nắng. Tuy nhiên, trời bất ngờ trút mưa to, anh không kịp lấy tượng và nước mưa làm hư hỏng. Những tượng bị hư hỏng biến thành những người tàn tật trên đất, và những tượng không kịp làm thì trở thành những người khỏe mạnh với đầy đủ cơ thể. Từ đó, công việc tạo hình con người được giao cho 12 Bà Mụ.

Thiên đường có chín tầng, được hình thành từ nước trở lên trên đất. Ngọc Hoàng sống trong cung, giống như triều đình ở thế giới dưới, có các quan văn, võ, tướng, tức là thiên tử và quân đội của trời để trừng phạt các vị thần phản nghịch. Ngọc Hoàng cũng có gia đình với vợ con.

Vợ của Ngọc Hoàng là Tây Vương Mẫu, sống ở núi Côn Lôn tiên giới và có một đàn tiên nữ. Tây Vương Mẫu sở hữu Vườn Bàn Đào, quả trên cây đào mỗi ba nghìn năm mới chín một lần, khi ăn vào sẽ sống bất tử. Quả đào thường được dùng để thực hiện tiệc thiền đại cho các vị thần trên trời. Tây Vương Mẫu là một phụ nữ xinh đẹp, sở hữu ba con chim lam đi kiếm ăn cho bà, chúng có thể biến thành một bầy cung nữ xinh đẹp yểu điệu.

Ngọc Hoàng thường mặc triều phục, áo thêu rồng vàng, đội mũ được trang trí tua màu đỏ, mang theo mười ba viên ngọc ngũ sắc và cầm điếu thuốc. Anh ngồi trên ngai chạm rồng mỗi khi họp triều và quyết định các việc trên trời và dưới đất. Hai bên của Ngọc Hoàng có các thiên thần chờ lệnh Ngọc Hoàng để thực hiện công việc. Thiên đường được chia thành chín cấp độ, một số người nói rằng có ba mươi ba cấp độ, và các vị thần có mối liên hệ với nhau phụ thuộc vào chức danh và quan hệ của họ. Ngọc Hoàng là cấp cao nhất, ở trên tầng một.

3. Nơi thờ cúng Ngọc Hoàng Đại Đế:

Ngọc Hoàng Thượng Đế được tôn thờ trên khắp đất nước Việt Nam, có nhiều đền và miếu dành riêng cho ông. Các đền chùa ở miền Bắc Việt Nam thờ Ngọc Hoàng Thượng Đế cùng với các vị thần khác như Phạm Thiên, Nam Tào, Bắc Đẩu, Đế Thích… Đây là điển hình cho tư tưởng tôn giáo Tam giáo đồng nguyên (bao gồm Nho giáo, Phật giáo và Đạo giáo có cùng nguồn gốc). Một số đền thờ Ngọc Hoàng Thượng Đế có thể kể đến như:

Đàn Kính Thiên Tràng An nằm ở xã Gia Sinh, huyện Gia Viễn, tỉnh Ninh Bình, là nơi tổ chức Lễ tế Thiên hàng năm.

Đàn Nam Giao tọa lạc trong di tích cố đô Huế, là nơi các vương triều Nguyễn tổ chức lễ tế thiên địa vào mỗi mùa xuân.

Đền Đậu An nằm tại thôn An Xá, An Viên, Tiên Lữ, Hưng Yên, là nơi thờ cúng Ngọc Hoàng Thượng Đế cùng với các vị thần khác.

Chùa Ngọc Hoàng nằm ở thôn Đại Lai, Gia Bình, tỉnh Bắc Ninh.

Chùa Ngọc Hoàng tại số 73 đường Mai Thị Lựu, phường Đa Kao, quận 1, thành phố Hồ Chí Minh, từng là nơi thờ cúng Ngọc Hoàng Thượng Đế.

Nhà thờ họ Trương ở thị trấn Thiên Tôn, Hoa Lư, Ninh Bình, thờ Ngọc Hoàng Thượng Đế với tên Thần Trương Hữu Nhân hay Trương Ngọc Hoàng.

Điện Bồ Hong nằm trên đỉnh núi Cấm, xã An Hảo, huyện Tri Tôn, tỉnh An Giang.

Chùa Vân An nằm tại thị trấn Bảo Lạc, huyện Cao Bằng, không chỉ thờ cúng Ngọc Hoàng Thượng Đế mà còn thờ Quan Thế Âm Bồ Tát, và tổ chức lễ hội Lồng Tồng vào ngày mùng 9 tháng Giêng hàng năm, kỉ niệm ngày sinh của Ngọc Hoàng Thượng Đế.

Related Posts