Cộng đồng giáo xứ và vai trò của giáo lý

CỘNG ĐỒNG GIÁO XỨ VÀ VAI TRÒ CỦA GIÁO LÝ

Bạn đang xem: Cộng đồng giáo xứ và vai trò của giáo lý

LM. Vinh Sơn Nguyễn Văn Thanh

WHĐ (21.7.2020) – Hội Thánh luôn coi cộng đồng Kitô hữu như trung tâm huấn giáo. Ở những nơi này, những người Kitô hữu được sinh ra, được giáo dục và sống trong đức tin[1]. Cộng đồng này còn là nơi phát sinh việc truyền bá Tin Mừng để mời gọi con người trở lại và đi theo Đức Kitô[2]. Trong Tông huấn Dạy Giáo Lý, Hội Thánh đã đề cập đến cộng đồng giáo xứ và coi đây là nơi mà dân Chúa hướng về, và là địa điểm ưu tiên cho công việc giáo lý[3]. Do đó, hãy tìm hiểu tổng quan về cộng đồng là gì? Và đặc biệt, cộng đồng giáo xứ có liên quan và có trách nhiệm gì đối với giáo lý?

1. Ý NGHĨA VÀ HÌNH THỨC CỘNG ĐỒNG

1.1 Theo nghĩa chung (Communauté)

Cộng đồng là một nhóm người có những điểm chung. Họ sống chung với nhau, cùng nhắm tới một lợi ích, một văn hóa và một lý tưởng[4]. Cộng đồng chủ yếu được hình thành trên cơ sở các mối liên kết không dựa trên lý trí mà dựa trên tình yêu, khát vọng, tình bạn; các mối quan hệ nhân ái, dân tộc, ngôn ngữ, số phận v.v… Tinh thần cộng đồng khác biệt với xã hội, vì cộng đồng giả định rằng mọi người có mục tiêu chung hoặc cùng nhau tìm kiếm lợi ích chung, được chia sẻ với nhau, qua tình liên đới huynh đệ[5].

1.2 Theo nghĩa tôn giáo

Cộng đồng là một nhóm người tin vào cùng một điều, sống chung một nơi, dưới một quyền lực, theo đuổi cùng một công việc để mọi người trong và ngoài đều được hưởng. Tùy thuộc vào mức độ chia sẻ thông tin, cuộc sống và hoạt động, chúng ta có thể nhận biết được sự sâu sắc hay nông cạn của cộng đồng, và xác định bản chất của cộng đồng trong một tư thế xã hội con người[6].

1.3 Các hình thức cộng đồng

Hội Thánh được gọi là cộng đồng đức tin, đức cậy và đức ái (GH 8). Còn những nhóm giáo dân tập hợp quanh linh mục để cử hành Thánh Lễ và các bí tích cũng được gọi là cộng đồng đức tin. Trong những cộng đồng này, Đức Kitô và Hội Thánh hiện diện (GH 26), thông qua việc truyền bá Tin Mừng và tuỳ thuộc vào giám mục. Đối với những Kitô hữu ly khai, họ cũng được xem là cộng đồng, nhưng không hoàn toàn đồng nhất với Hội Thánh Công giáo (HN 3,22).

Ngoài ra, cụm từ “cộng đồng” còn được sử dụng để chỉ một cộng đồng nhân loại (MV23-32), cộng đồng quốc tế (MV83-90), cộng đồng chính trị (MV 73-76) và cộng đồng tôn giáo (TD 4,6,13). Ở đây, chúng ta đề cập đến cộng đồng giáo xứ, tức là một cộng đồng có nhiều liên quan và hoạt động liên quan đến giáo lý.

2. CỘNG ĐỒNG LIÊN QUAN ĐẾN GIÁO LÝ[7]

Ngày nay, sự liên kết chặt chẽ giữa cộng đồng và giáo lý được nhấn mạnh. Kinh nghiệm giáo lý cho thấy rằng mọi sự đổi mới bắt đầu từ giáo lý viên và sách giáo lý. Nhưng cả hai đều cần phải được đổi mới và phát triển trong cộng đồng Hội Thánh.

2.1 Dạy giáo lý là trách nhiệm của cả cộng đồng[8]

(1) Cộng đồng có trách nhiệm đón nhận Kitô hữu vào một môi trường; (2) Giúp họ sống đầy đủ những gì họ đã biết[9]. Kinh nghiệm cho thấy sự thất bại đang gia tăng về việc giáo lý chỉ tập trung vào việc nhận thức toàn bộ thông điệp Kitô giáo một cách trừu tượng, mà không bảo đảm rõ ràng, cũng như không được áp dụng vào cuộc sống trong cộng đồng: “Không thể có cộng đồng đức tin nếu không có sự thống nhất đức tin”.

2.2 Phẩm chất của cộng đồng

Xem thêm : Ý nghĩa của “An lành” và những lời chúc ý nghĩa

Phải trở thành tiêu chuẩn để xác định xem môi trường này có phải là một nơi phù hợp cho giáo lý không? Một cộng đồng Kitô hữu hoạt động tích cực và đáng tin là điều cốt yếu cho việc truyền bá đức tin và đón nhận đức tin. Trong cộng đồng, mọi người cùng tham gia vào giáo lý và tất cả thành viên đều phải trở thành chứng nhân cho đức tin. Giáo lý không chỉ đến với người học để đạt đến sự trưởng thành đức tin mà còn dẫn dắt cả cộng đồng đến việc trưởng thành như vậy. (DGC, 221)

3. TRÁCH NHIỆM CỦA CỘNG ĐỒNG GIÁO XỨ ĐỐI VỚI GIÁO LÝ

3.1 Các linh mục quản lý giáo xứ, họ là

Vừa là mục tử vừa là giáo sư của cộng đồng Kitô hữu. Đây là hai chức vụ riêng biệt từ Bí Tích Thụ Phong Mục Tử mà các linh mục đã nhận được (DGC 224). Do đó, các linh mục phải:

– Khích lệ tinh thần trách nhiệm chung của cộng đồng Kitô hữu đối với công tác giáo lý.

– Tổ chức cơ bản công tác giáo lý cũng như lập kế hoạch phù hợp.

– Khuyến khích và phân biệt các cuộc gọi phục vụ trong công tác giáo lý, quan tâm đến việc đào tạo giáo lý viên bằng cách cung cấp sự chăm sóc tận tâm nhất cho việc đào tạo này.

– Đưa cái “họp giáo lý” vào kế hoạch truyền bá Tin Mừng của cả cộng đồng, nhất là tập trung vào mối liên hệ giữa giáo lý với bí tích và phụng vụ.

– Đảm bảo công tác giáo lý của cộng đồng phù hợp với chương trình phục vụ giáo phận.

– Huấn luyện giáo lý cho người lớn, thanh niên và trẻ em. Khuyến khích cha mẹ trọn vẹn nhiệm vụ dạy giáo lý trong gia đình. (CIC 776)

Kinh nghiệm cho thấy phẩm chất công tác giáo lý của một cộng đồng phụ thuộc lớn vào sự hiện diện và hoạt động của linh mục.

3.2 Các tu sĩ hoạt động trong giáo xứ

Theo Luật Hội Thánh, cấp trên của các dòng tu và tông đồ phải đảm nhận việc giáo dục giáo lý chuyên sâu trong nhà thờ, trường học và các cơ sở khác mà họ được phân công[CIC 778].

Ước mong những tu sĩ, ngoài việc tuân theo lãnh đạo của Dòng với các hoạt động chuyên môn, cũng cần được học tập và rèn luyện về dịch vụ giáo lý, để luôn sẵn sàng dạy giáo lý như những giáo lý viên chuyên nghiệp và có khả năng hợp tác với linh mục để đào tạo giáo lý viên giáo dân. Tất cả thành viên trong cộng đồng giáo xứ cần hỗ trợ và tạo điều kiện thuận lợi cho tu sĩ dạy giáo lý và hoạt động giáo lý được dễ dàng và hiệu quả.

3.3 Các thành viên trong giáo xứ hỗ trợ các bậc cha mẹ trong việc dạy giáo lý gia đình

Nếu cha mẹ hoặc các người đại diện cha mẹ và người trợ giúp đồng phạm có trách nhiệm dạy ngài ngôn từ và gương sáng dạy đức tin cho con cái và giáo dục sống cuộc sống Kitô giáo cường thường (CIC 774), thì cá nhân và các tổ chức cũng phải đặc biệt quan tâm đến cha mẹ thông qua hiệp thông cá nhân hoặc tổ chức gặp gỡ chung, các khóa học và giáo lý người lớn dành cho cha mẹ, để giúp họ hoàn thành nhiệm vụ của mình, một nhiệm vụ rất cấp thiết ngày nay, đó là giáo dục đức tin cho con cái. Điều này trở nên càng quan trọng hơn trong những nơi mà xã hội không cho phép hoặc làm cho việc tự do giáo dục đức tin trở nên khó khăn hơn. (DGC 227)

Để hỗ trợ cho công việc này, ước mong rằng, ít nhất trong mỗi giáo phận, sẽ có một Sách giáo lý gia đình được biên soạn với nội dung cơ bản và các phương pháp giảng dạy cần thiết, được trình bày một cách đơn giản, dễ hiểu, để hỗ trợ cho cha mẹ khi hướng dẫn và dạy giáo lý cho con cái. Giáo lý này sẽ được tiếp tục trong quá trình giáo lý chung sẽ được dạy trong các lớp giáo lý của giáo xứ.

Xem thêm : Người lãnh đạo giáo xứ là ai? (phần tiếp theo và kết thúc)

4. CỘNG ĐỒNG GIÁO XỨ VỚI CÁC HOẠT ĐỘNG GIÁO LÝ

Không có nghi ngờ gì nữa rằng, cộng đồng giáo xứ được mời gọi trở thành một mái ấm gia đình, là gia đình huynh đệ, nơi người Kitô hữu nhận thức mình là Dân Thiên Chúa (CT 67c); là nơi các tín hữu thường xuyên tụ tập để trưởng thành trong đức tin, sống đồng hành với Hội Thánh và tham gia vào sứ mạng của Hội Thánh[10].

4.1 Đối với việc dạy và chuẩn bị địa điểm dạy giáo lý

Cộng đồng giáo xứ cần cầu nguyện cho công cuộc giáo dục, tăng cường và điều chỉnh các địa điểm dạy giáo lý tùy theo khả năng và lợi ích[11].

Ước mong mỗi giáo xứ đều có những nơi dạy giáo lý ổn định, không bị ảnh hưởng bởi sự nhiễu loạn xung quanh; các phòng học giáo lý được trang bị đầy đủ tranh ảnh, bảng viết tay, trang thiết bị âm thanh; có một đội ngũ giáo lý viên có kiến thức và tâm huyết trong việc giảng dạy.

4.2 Đối với giáo lý viên và các hoạt động giáo lý

Cộng đồng giáo xứ nên quan tâm đến việc đào tạo và khích lệ giáo lý viên, đặc biệt là những người khó khăn; viếng thăm các lớp giáo lý; cung cấp sự khích lệ đặc biệt hoặc định kỳ cho những người học giỏi giáo lý; hỗ trợ vật chất cho các hoạt động giáo lý như trò chơi, cuộc thi kể chuyện Chúa Giêsu, tham quan, trại hè, văn nghệ, lễ khai giảng và cuối năm học giáo lý…

4.3 Đối với những em thiếu niên đặc biệt hoàn cảnh

Có các cha mẹ ly hôn hoặc theo đạo khác, gia đình tĩnh lặng và lạnh nhạt, nghèo khó, đơn thân, xa nhà thờ, không có điều kiện hoặc gặp khó khăn trong việc đăng ký học giáo lý, Ban Mục vụ giáo xứ và các tổ chức công giáo liên quan cần quan tâm, gặp gỡ, xây dựng mối quan hệ, trao đổi, khích lệ và tạo điều kiện để các em nhỏ học giáo lý và tìm mọi cách đưa các em đến lớp giáo lý. Ngoài ra, cộng đồng cũng cần hỗ trợ giáo lý viên để giải quyết những trường hợp đặc biệt, như trẻ bị quậy phá, thiếu đạo đức, trốn học giáo lý…

4.4 Đối với các người lớn được phép tiếp tục giáo lý

Mong muốn rằng các linh mục, tu sĩ và giáo lý viên trong cộng đồng sẽ dạy giáo lý cho họ một cách kỹ càng; lọc bỏ những ý kiến không lành mạnh trong họ; làm gương và dạy cho họ gặp Chúa thông qua cầu nguyện, công việc và sự cầu nguyện cá nhân; chuẩn bị phù hợp để tiếp nhận các bí tích.

4.5 Đối với người mới tông đồ

Cần quan tâm đặc biệt đến họ, vì những hạt giống đức tin được trồng trong lòng tâm hồn của họ trong ngày nhận bí tích Rửa Tội còn chớm nở. Nếu không được chăm sóc cẩn thận, nó sẽ không phát triển và sẽ mau chóng héo tàn. Gặp gỡ và hướng dẫn cá nhân, hỗ trợ họ sống một cuộc sống đạo tốt; tiếp tục giáo lý cho họ; tổ chức tích cực gặp gỡ định kỳ để lắng nghe những đau đớn và khao khát của họ và tìm cách giúp đỡ, điều này luôn cần thiết. Trách nhiệm này nằm trong tay cộng đồng, bao gồm linh mục, tu sĩ và tất cả giáo dân, đặc biệt là những người trưởng thành, những người có đức tin và các nhóm tông đồ giáo dân.

Để hỗ trợ việc chăm sóc cho những người mới tông đồ và người mới tới, rất cần thiết biên soạn một sách giáo lý dành riêng cho những người chưa biết về đạo, phù hợp với trình độ tri thức và ý thức của những người thuộc tôn giáo khác hoặc không tôn giáo, cho họ chấp nhận những lẽ đạo và lẽ tin Kitô Giáo. Sau đó, một cuốn giáo lý khác dành cho những người mới tông đồ để giúp họ hiểu rõ hơn về Chúa và đạo, để củng cố niềm tin và vững chắc hơn.

Kết luận

Hội Thánh sẽ đi về đâu nếu công tác huấn giáo không được quan tâm đúng mức? Việc dạy giáo lý sẽ đi về đâu nếu không có sự hỗ trợ tích cực từ cộng đồng? Rất mong mọi thành viên trong dân Chúa ngày càng nhận thức rõ trách nhiệm của mình trong cộng đồng và trong công cuộc dạy giáo lý, một trong những nhiệm vụ quan trọng nhất của Hội Thánh[12].

Trích từ Tập san Hiệp Thông / HĐGM VN, số 89 (tháng 7 & 8 năm 2015)

Nguồn: https://khuccamta.net
Danh mục: Tin Công Giáo