Người lãnh đạo giáo xứ là ai? (phần tiếp theo và kết thúc)

c) Quyền hạn của người lãnh đạo giáo xứ:

Người tòa giám mục cai quản vùng đất và có quyền lập pháp, hành pháp và tư pháp dựa trên luật pháp (Nghị định 391,1). Người lãnh đạo giáo xứ là cộng tác viên của Người tòa giám mục và không thể đặt ra luật riêng cho giáo xứ của mình, không thể trục xét và trừng phạt tội lỗi.

Người lãnh đạo giáo xứ không được tự tùy ý trừng phạt, vì không có quyền hạn. Người bị trừng phạt không bị trừng phạt nếu người trừng phạt không có quyền hạn. Bất kỳ ai lạm dụng quyền hạn trong Giáo hội sẽ bị trừng phạt tương xứng (Nghị định 1381,1).

Người lãnh đạo giáo xứ nhận quyền hạn từ luật chung, luật riêng (Nghị định 89) và theo sự ủy thác của người giám mục địa phận:

Quyền miễn trừ

1. Miễn trừ từng trường hợp một khỏi ăn chay, tránh thịt, tham dự thánh lễ Chúa nhật và các lễ bắt buộc, tránh việc diễn ra khi có lý do chính đáng dựa trên quy luật chung và quy định của người giám mục địa phận (Nghị định 1245).

Người có thẩm quyền miễn trừ cấm trên tránh việc nhận lễ… là người giám mục địa phận (Nghị định 87,1). Bắt đầu từ những năm 70, quyền hạn thường niên đã được cấp cho tất cả các linh mục đã nhận sự phận hoặc sự phụ tá giám mục để nhận lễ cho cộng đoàn giáo dân (miễn trừ chung và thường xuyên, nhưng không vĩnh viễn), trừ những lễ Phục sinh, Hiện xuống, Giáng sinh (khoản 18) vẫn còn hiệu lực.

2. Miễn trừ các lời nguyền tuyệt (lời nguyền không có sự chấp thuận từ người đứng đầu hợp pháp của Giáo hội) miễn là không làm tổn hại đến quyền lợi của người khác (Nghị định 1196,1).

3. Miễn trừ cấm hôn nhân trong trường hợp gặp nguy hiểm đời sống và trường hợp lễ cưới đã sắp xếp mà không dễ dàng tiếp cận được cấp trên địa phương (Nghị định 1079,2).

Quyền giảng và giải tội

– Có quyền chấp thuận hoặc từ chối linh mục hoặc đảm nhận vai trò linh mục phụ tế trong giáo xứ mình (xem Nghị định 764: Linh mục giản hóa, và Quản nội do người giám mục địa phận có cùng quyền hạn).

– Có quyền giải tội trong giáo xứ của mình (Nghị định 968,1) (ở đây nói đến quyền hạn của chức vụ, tự nhiên và khác với ủy quyền, được cho phép). Không có quyền từ chối linh mục khác đã nhận quyền giải tội trong việc ngồi xét xử trên đất của mình, chỉ có người đứng đầu hợp pháp của địa phận mới có quyền từ chối (Nghị định 967,2) (khi tham gia vào cộng đồng dòng, tuân theo quy luật chung của Giáo hội và hiến pháp của cộng đồng).

Quyền phân phát ân sủng

– Nhận phụ cấp từ Tòa giám mục (Nghị định 281, 1274).

– Được yêu cầu nhận trợ cấp xã hội (nếu có) từ Quỹ bảo hiểm xã hội (Nghị định 281,2). Nhận các phần thưởng và tiền công việc từ các nhiệm vụ thánh khác nhau dựa trên quy luật thành phố do Tòa giám mục quy định (Nghị định 952, 1 và 2).

– Nhận tiền cống hiến trong các nghi lễ. Bất kể linh mục khác đảm nhiệm bất cứ nhiệm vụ nào trong giáo xứ, tất cả tiền cống hiến thu vào trong lễ đó phải được đóng vào quỹ giáo xứ trừ khi những người đó tự nguyện trao tặng cho người lãnh lễ. Vấn đề này sẽ tuân theo quy luật địa phương như một phần công việc của người chủ lễ, một phần đóng góp vào quỹ giáo xứ (Nghị định 531).

d) Các nhiệm vụ của người lãnh đạo giáo xứ:

Các nhiệm vụ này xuất phát từ 3 chức vụ:

– Truyền giảng Lời Chúa.

– Cử hành các bí tích, hiện thân của Bí tích (thánh hóa).

– Hướng dẫn nhân dân Chúa.

Hãy liệt kê một số điểm sau đây:

1/ Không được từ chối ban Bí tích:

Thành viên hiến dâng không được từ chối ban Bí tích cho việc nhận lãnh trong khi thuận tiện khi họ đã sẵn sàng và không bị luật cấm ngăn cản (Nghị định 843,1).

2/ Lựa chọn thời gian thuận tiện:

Phải thúc hiện giải tội cho tín hữu khi họ yêu cầu một cách hợp lý và phải lên lịch thời gian thuận tiện cho họ (Nghị định 986,2).

Lịch trình thuận lợi cho giáo dân hay linh mục? Luật giáo hội đáp: thuận lợi cho giáo dân.

3/ Thánh lễ và Tiếp lễ:

Người lãnh đạo giáo xứ phải chú trọng để Bí tích Thánh Thể trở thành trung tâm của cộng đồng giáo dân của mình. Tự nỗ lực để cử hành các bí tích, đặc biệt là Bí tích Thánh Thể và giải tội một cách chân thành để nuôi dưỡng đức tin của giáo dân. Làm thế nào để giáo dân có khích lệ để cầu nguyện tại gia đình và nhà thờ, tham gia vào phụng vụ một cách tỉnh thức, sáng suốt và hiệu quả (xem Nghị định 528,2).

Đối với việc Tiếp lễ, quy luật dạy rằng “bất kỳ ai đã rửa tội mà không bị cấm ngăn đều có thể và phải nhận Tiếp lễ” (Nghị định 912).

Lời cấm từ chối bao gồm người chưa nhận rửa tội, trẻ em dưới 7 tuổi, những người bị tâm thần nặng, các người bị loại trừ truyền thông và cấm từ thuở án công bố và những người sống công khai trong tình trạng tội nặng (trọng) (Nghị định 97,99, 914, 915).

Việc nhận Tiếp lễ là quyền của tín hữu, linh mục chủ lễ hoặc cha chánh xứ không có quyền quyết định việc nhận Tiếp lễ trong bất kỳ Thánh lễ nào tùy ý. Khi thời gian không cho phép, người chủ lễ phải giải thích lý do “không cho tín hữu nhận Tiếp lễ” để mọi người có thể vui mừng và thông cảm. Người chủ lễ hoặc cha sở chỉ có quyền từ chối những người vi phạm các lệnh cấm.

4/ Chỉ cử hành lễ cho giáo dân

Sau khi nhận chức linh mục chủ lễ, người lãnh đạo giáo xứ phải chỉ cử hành lễ cho dân của mình vào các Chúa nhật và các lễ buộc của địa phận. Trong trường hợp không thể, vì lý do hợp pháp, người lãnh đạo giáo xứ phải nhờ linh mục khác cử hành lễ thay. Cần phải chỉ cử hành nhiều lễ trong một ngày. Đối với những giáo xứ có nhiều nguyên giáo xứ, chỉ cần thực hiện xong đủ số lượng lễ phụ thuộc vào dân số (Nghị định 534). Nếu chưa hoàn thành hết, phải nhanh chóng hoàn thành số lễ phải cử hành cho dân (Nghị định 534,3).

Tại Việt Nam, Bộ Thánh sách chuyên gia hóa dân tộc dạy người lãnh đạo giáo xứ chỉ cử hành lễ cho dân vào các ngày lễ: Lễ Đức Giê-su Quan thể, Lễ Thánh Gia-phê, Lễ Phục sinh, Lễ Thăng thiên, Lễ Hiện xuống, Lễ Máu Thánh Chúa Giê-su, Lễ Thánh Phêrô và Phaolô, Lễ Đức Maria lên trời, các Thánh nam nữ, Đức Maria tị nạn và Lễ Giáng sinh.

5. Cư trú tại giáo xứ

Người lãnh đạo giáo xứ phải cư trú tại nhà xứ và gần nhà thờ. Tuy nhiên, trong trường hợp đặc biệt và nhằm mục đích chính đáng, người giám mục địa phương có thể cho phép người lãnh đạo giáo xứ cư trú ở nơi khác, đặc biệt là trong nhà trọ dành cho linh mục, miễn là có thể hoàn thành nhiệm vụ đối với giáo xứ theo quy định và phù hợp với luật lệ (Nghị định 543,1).

6. Được vắng mặt trong những trường hợp

– Nghỉ hè (nghỉ năm lần cuối cùng) 1 tháng.

– Tham gia thịnh tâm hàng năm.

– Vắng mặt vì lý do quan trọng khác.

Trong bất kỳ trường hợp nào, nếu vắng mặt hơn một tuần, phải thông báo cho người giám mục địa phương (Nghị định 533,2) để người giám mục địa phận bổ nhiệm một linh mục tạm thời, trừ khi đã có quy định của địa phận về vấn đề này (xem Nghị định 533,3) (có thể nhờ một linh mục quen biết hoặc linh mục phụ tá tạm thời và báo cáo người giám mục địa phương).

7. Quản lý sổ sách của giáo xứ

Mỗi giáo xứ cần có những cuốn sổ sách riêng, bao gồm sổ rửa tội, sổ hôn phối, sổ kê khai và các cuốn sổ khác theo quy định của Hội đồng Giám mục hoặc của người giám mục địa phận. Người lãnh đạo giáo xứ phải ghi chép kỹ càng và để giữ cẩn thận (Nghị định 535,1).

Luật lưu ý thêm vào cuốn sổ rửa tội:

– Bổ sung sức mạnh

– Hôn nhân với các tình trạng…

– Gia đình đồng phục (nếu có)

– Chức vụ thánh đã lễ nhận (Nghị định 535,2).

8/ Giữ con dấu và bảo quản tài liệu

Mỗi giáo xứ cần có “con dấu”. Các giấy tờ chứng nhận được cấp phải được ghi tên và dấu của người lãnh đạo giáo xứ hoặc người được ủy quyền (Nghị định 535,3).

Theo pháp luật của chúng ta, “con dấu tròn” dành cho các cơ quan nhà nước, các giáo xứ không thể sử dụng con dấu tròn như trước đây. Vấn đề này cần có sự chỉ thị từ Hội đồng Giám mục hoặc người giám mục địa phận để có một hình thức con dấu chung và pháp lý.

9/ Mỗi giáo xứ cần có tủ lưu trữ

Để khỏi rơi vào tay người “ngoại vụ” các giấy tờ trên, người giám mục địa phận có quyền kiểm tra tủ lưu trữ xem có được tổ chức cẩn thận, chu đáo không (Nghị định 535,4). Cũng phải giữ tổ chức kỹ lưỡng các cuốn sách, sổ sách khác của giáo xứ (Nghị định 535,5).

Tủ lưu trữ của giáo xứ có thể là một số lượng nhỏ tủ sách bằng gỗ rất bền, kín đáo, không thể xâm nhập hoặc bị mối mọt xâm phạm, tránh ẩm ướt từ mưa gió và có khóa niêm phong.

Linh mục FX. NGUYỄN HÙNG OÁNH TGP TPHCM

Related Posts