10 thể loại nghệ thuật dân gian độc đáo

Nghệ thuật dân gian là một phần vô cùng quan trọng trong văn hóa của mỗi dân tộc và Việt Nam không nằm ngoại lệ. Mỗi vùng miền, mỗi dân tộc đều có những hình thức nghệ thuật dân gian riêng biệt và đặc sắc, tạo nên một hình ảnh tổng thể về sự đa dạng và quý giá của nghệ thuật dân gian Việt Nam. Hãy cùng khám phá 10 thể loại nghệ thuật dân gian tiêu biểu dưới đây.

Chèo Chèo là một loại hình nghệ thuật dân gian có từ lâu đời, phát triển chủ yếu trong khu vực đồng bằng Bắc Bộ. Sân khấu thường được thực hiện trong sân đình vào các dịp lễ tết. Thể loại này kết hợp một cách tinh tế giữa lối nói tự sự, giàu cảm xúc, trữ tình và ngôn ngữ đa nghĩa, đa thanh, cùng với giọng hát đầy cảm xúc và cuốn hút của các diễn viên.

Các vở chèo thường được sáng tác dựa trên các câu chuyện cổ tích, truyện kể, như những câu chuyện về tình yêu oan trái, hoặc những nhân vật đáng thương trong xã hội. Nội dung của chúng mang nhiều giá trị thực tế, tôn vinh các phẩm chất cao quý như lòng hi sinh, lòng dũng cảm, lòng trung thành và lòng chung thủy,… Dù không phải là có thật nhưng nội dung của chúng vẫn gây cảm động và để lại ấn tượng sâu sắc đối với khán giả.

Chèo – nghệ thuật truyền miệng

Cải lương

Trong khi chèo nổi tiếng ở miền Bắc thì cải lương lại phổ biến hơn ở miền Nam. Nội dung của các vở cải lương thường là từ các câu chuyện nổi tiếng như truyện Kiều, truyện Lục Vân Tiên, tích Lưu Bình – Dương Lễ, Lan và Điệp,… tuỳ thuộc vào sự yêu thích của khán giả. Phong cách của cải lương dựa trên nhạc cụ truyền thống kết hợp với giọng hát dân ca, tạo nên những đặc điểm khác biệt và thu hút khán giả.

Hát ca trù (hát ả đào)

Đây là một thể loại nghệ thuật có lịch sử dài và phổ biến vào khoảng thế kỉ 15. Thường được biểu diễn trong các buổi hát ả đào, phục vụ chủ yếu cho những người có quyền lực, thuộc giới thượng lưu. Thể loại này kết hợp nhịp trống và phách trong việc diễn thể hiện, chủ yếu là về tình yêu nam nữ và các câu chuyện tình yêu phức tạp…

Tuồng Khi nhắc đến tuồng, chúng ta không thể không nhắc đến khu vực Trung Bộ, đặc biệt là các tỉnh Nghệ An, Hà Tĩnh,… Tuồng thường kể lại các câu chuyện lịch sử về các danh tướng, các biến cố của quá khứ. Diễn viên thường được trang điểm một cách nổi bật, “thể hiện” vai diễn thông qua sắc màu để phân loại: màu đỏ đại diện cho nhân vật trung thần, màu xám cho nhân vật nịnh thần, màu xanh lục cho nhân vật ma quỷ và màu đen đại diện cho nhân vật chân thật. Cách đọc chữ, ngắt chữ, tăng, giảm giọng phù hợp với tính cách của nhân vật đã tạo ra nhiều cách diễn khác nhau như bóp, ai, đạp và xuân nữ… Khi diễn, có nhạc ứng theo.

Hát Xoan

Hát Xoan là một hình thức nghệ thuật truyền thống xuất phát từ vương triều Hùng – Phú Thọ. Hát Xoan kết hợp sự nhịp nhàng của âm nhạc, múa và diễn xuất, thường được biểu diễn trong các lễ hội đầu năm và vào mùa xuân. Theo các thông tin đã công bố, Hát Xoan đã được UNESCO công nhận là Di sản Văn hóa Phi Vật thể của nhân loại vào ngày 24/11/2011.

Dân ca quan họ Bắc Ninh

Khi nhắc đến quan họ, chắc chắn chúng ta phải nói đến Bắc Ninh và hội Lim. Quan họ là một loại hình hát đối đáp giữa nam và nữ. Thường các buổi hát quan họ được tổ chức vào mùa xuân hoặc mùa thu, trong khuôn khổ lễ hội, hát đối đáp giữa hai người nam – nữ hoặc giữa các cặp nam – nữ với nhau. Nội dung các bài hát nói về tình yêu đôi lứa và tình yêu dành cho quê hương và đất nước.

Hội Lim hát quan họ ở Bắc Ninh

Múa rối nước

Múa rối nước là một loại hình nghệ thuật dân gian độc đáo được biểu diễn chủ yếu trong các tỉnh vùng đồng bằng Bắc Bộ. Thường miêu tả các hoạt động đời sống của người nông dân như làm đồng, câu cá, gặt lúa, chăn vịt,… cùng với những câu chuyện hài hước trong cuộc sống hàng ngày. Dưới bàn tay điều khiển tài hoa của các nghệ nhân, múa rối nước thể hiện một cách sinh động và chân thực cuộc sống của những người dân.

Hát then

Hát then là một loại âm nhạc truyền thống được biểu diễn bởi những người Tày, Nùng và mang tính chất tôn giáo. Mọi người sẽ ngồi quây quần bên bếp lửa trong không gian nhà sàn, phụ nữ hát trong khi đàn ông đệm đàn. Những buổi hát then thường kéo dài và kết hợp cả nhảy múa và biểu diễn.

Tất cả những thể loại nghệ thuật dân gian trên đây đều là di sản văn hóa phi vật thể cần được bảo tồn và phát triển. Nếu bạn chưa từng quan tâm đến nghệ thuật dân gian, hãy thử một lần để trải nghiệm vẻ đẹp và sự giàu có của văn hóa Việt Nam chúng ta.

Related Posts